فــرازی از کتـــابی 

دوران میانی تاریخ اروپا را، که با فروپاشی امپراتوری روم باستان در اوان سده پنجم ترسايی آغاز شد و هزار سالی دنباله داشت، قرون وسطا و یا " روزگار سیاه"، خوانده اند. اگرچه من کاربردِ این واژه ی باردار را در روزگارِ کنونی برای بیان تباهی نادرست می دانم، اما برای حفظ امانت ناگزیر از آوردن آن در این یادداست هستم. مراد از سیاهی آن روزگار این است که در آن روزگاران، خرافه و خامی آنچنان فراگیر شده بود، که اندیشیدن، کژرفتاری بزرگی پنداشته می شد و پادافره ای گران داشت. روزگار سیاه، روزگاری بود که انسان را بهره ای از پرتو چراغ خرد نمی توانست باشد و نادانی و ناتوانی همگانی در سایه آموزه ها و اداره جامعه بدست کشیشان و کارگزاران ِ کلیسا، آنگونه بود که توانایی تمیز نیک و بد برای کسی آسان نبود. این شیوه زیستی که انسان را از اندیشیدن می رماند و اندیشمندان را گوشمالی می داد، ذهنیت ویژه ای پدید آورده بود که می توان آن را "ذهنیت قرون وسطایی"، خواند. این یادداشت کوششی برای شناساندن این ذهنیت و برآیه های رفتاری و کرداری آن است.