در آینه ی تاریخ 

 اهل دین تنها با علوم اجتماعی و هنر دشمنی ندارند، بلکه از علوم طبیعی مدرن هم می ترسند. از فیزیک و شیمی و دیگر علوم تجربی هم. ترس شان همیشه برای این بوده است که می دانند این علوم، با پوچاندنِ بنیاد افسانه ای "آیات و بینّات" دینی، آئین آن ها را بی بها می کند. گفتم "اهل دین" و نه آخوندها تا گفته باشم که این گروه تنها آخوندها نیستند. هرکه در جهانِ اندیشه، دلی برای اوهام افسانه ای دارد، از حقیقت گریزان است و بی که بداند و یا بخواهد، اهل این حلقه است. دینداری، پیش از آن که روشی رفتاری و کرداری باشد، منشی زیستی ست. منشی که ریشه ی تاریخی دارد و می تواند بسیار آسان ما را برای مبارزه با خودمان و با یکدیگر همگام کند و شکلی نهادینه به آن مبارزه بدهد. پرت نشویم.

 بله، اهل دین، تنها آخوندها نیستند و مبارزه با آگاهی و روشنگری نیز پیشینه ای دراز دامن در فرهنگ ما داشته است. من در این یادداشت، نامه ای را با شما در میان می گذارم که نمادِ کوچکی از آنچه می گویم است.

 در بهمن ما سال 1332 شمسی، نامه ای از سوی انجمن اصلاحات اجتماعی بخش 5 تهران به وزیر فرهنگ فرستاده شد که در آن از تدریس فرضیه ی داروین در دبیرستان های ایران شکایت شده بود و از وزیر خواسته شده بود که این کار که، "مخالف با اصولِ دیانت و متون قرآن کریم و متناقض با اصول ملیّت و شاهدوستی می باشد، منع شود." بهتر است متنِ نامه را در اینجا با پاسخ آن بیاورم:

 آقای جعفری کفیلِ خداشناس محترم وزارت فرهنگ

 اعضای موسس هیئت مدیره 24 نفری این انجمن حسب الامر جناب نخست وزیر که طی مرقومن 2309/2 تاریخ 32/10/13 امر فرمودند که به آنجناب تصدیع دهیم، خاطر عالی را قرین تصدیع می داریم. علاه بر این که تدریس فرضیه های داروین در برنامه مدارس متوسطه مخالف با اصول دیانت توت متون قرآن کریم و متناقض با اصول ملیّت و شاهدوستی می باشد. ضمناً چون دوسال است که فرضیه مزبور به وسیله عده ای از دانشمندان انگلیسی و امریکایی که در کوه های البرز و جبال شرقی خاک عراق عرب، اسکلت هایی مربوط به انسان های 75 تا صدهزار سال پیش کشف کرده اند، باطل و مطرود شده است، لذا دستور فرمایید حال که چون جنابعالی در رأس فرهنگ کشور هستید و حال که شورای هدایتِ ملت تشکلیل شده است، تدریس فرضیه های داروین از برنامه علوم طبیعی دبیرستان ها منع گردد، زیرا تدریس آنها تا به حال موجب شده است که لااقل هرسال صدها جوانِ سُست عقیده و بی ایمان و حتی بی وطن از دبیرستاه های ما به اجتماع تحویل داده شود که هرگاه این جوانان معلم شوند، جهنمِ سوزانی از بی ایمانی و بی وطنی تشکیل خواهند داد و یقین بدانید مقدار عمده ای از فسادها و مخالفت هایی که با ملیّت ما شده است ناشی از تدریس فرضیه های مزبود بوده است که مخالت و تناقض تام با قران کریم دارد.

 از طرف اعضای انجمن

(مُهر و امضای اعضاء)

*** 

پاسخِ وزارت فرهنگ به نامه ی انجمن.

 انجمن اصلاحات اجتماعی بخش پنج تهران،

 نامه شماره 715 به تاریخ 32/11/12 که به عنوان جناب آقای جعفری کفیل محترم فرهنگ تقدیم داشته بودید، بدستور جناب ایشان، کمسیونی از چندتن از دبیرانِ متدّین و دانشمند تشکیل گردید و در نتیجه نظریاتی که داده اند برای آن انجمن محترم ارسال می گردد. ضمناً متذکر می شود که تا فرهنگیان که تا فرهنگیان متدّین و خداشناس، دین پرست و با ایمان مصدر کار هستند، ممکن نیست کوچک ترین فرضیه علمی و یا مباحثی که لطمه به دین و دنیای مردم این مردم مملکت دارد، بتواند در کلاس ها و دروس و ساحت فرهنگ مجال بروز پیدا کند. لذا مجال بدهیند که تا حّد ضرورت و امکان از آن ممانت به عمل آید.

 .............

البته این کشمکش با پاسخِ کفیلِ خداشناس پایان نیافت و رئیس شورای هدایت دوباره نامه نوشت که: آقا کجای کاری؟ ما پیش از تو با جناب وزیر مکاتبه داشته ایم و او قول هایی به ما داده است. پرونده را بخوان و به ما بنویس که چندتا از آن قول ها عملی شده است.

 این گونه بخش های تاریخ آنچنان گویاست که نیازی به تفسیر ندارد. اما من از یکی از ده ها نکته ای که هنگام خواندن این نامه ها به ذهن ام رسید، نمی توانم بگذرم و آن این که "جهنم سوزانی از بی ایمانی و بی وطنی" ای را که "شورای هدایت کشور" هشدارش را در نامه اش داده است، پشتیبانی از دین و ایمانی بود که خودِ آن شورا و نهادهای همگون و جناب وزیر و حکومت پهلوی را برانداخت و آخوند را برتخت شاهی نشاند!

 دنباله در لینکِ زیر:  

https://www.akhbar-rooz.com/252178/1403/07/14/