درباره ی ترجمه 

شامپوی گلمور (Glamour) در ایران با نامِ "گِلمُو" به بازار آمد. واژه ی "گِلَمور" در زبان انگلیسی کنونی، بمعنای دلربا، دلنشین، چشم نواز و پرزرق و برق است. هدفِ تولید کننده ی ایرانی این شامپو، با برداشتنِ حرف "ر" از آخرِ این واژه، معنادار کردن ِ آن در زبانِ فارسی بود و "گِلِ مو" هم خوانده می شد که یادآورِ گلِ سرشویی بود و مشتری با خواندنِ این پدیده ی تازه وارد، می فهمید که شامپو گِلمو، این پدیده تازه وارد را می توان بجای گلِ سرشور و یا سدر و کتیرا برای شستن مو بکار برد. این ترفندِ هموفونیک، یعنی بهره وری از هم صدایی دو واژه و کوشش در معنادار کردن آن در زبانِ مقصد، نمونه های درخشانی در زبان فارسی دارد. یک نمونه ی دیگرش، ترجمه ی کتاب های (GB) که از دوحرف اول (General Books) است، به کتاب های "جیبی" ست.

این نکته که مترجم باید معنا را از زبانی به زبان دیگر برگرداند یا به واژه ها و جمله ها وفادار بماند و برابرهایی دقیق برایشان در زبانِ مقصد پیدا کند، دوراهی شگفتی ست که هر مترجمِ کاردانی در اوان کارش درگیر آن می شود. نمونه ای از این درگیری را، نجف دریا بندری در هنگام ترجمه ی - As I lay Dying – نوشته ی ویلیام فالکنر داشته است. دریابندری گفته است: "کوتاه ‌ترین عبارتی که به نظر من می ‌توانست معنای عنوان اصلی را دقیقاً بیان کند «همچون که دراز کشیده بودم و داشتم می‌ مردم، است." 

از این رو، دریابندری بناگزیر، عنوانِ "گور به گور" را که اشاره به روایتگری مرگ در آن نوول می کند، برگزیده است. البته به گمان من او می توانست، "در بسترِ مرگ"، یا "در کامِ مرگ"، یا "درآستانه ی مرگ"، "هنگامِ جان کندن"را برگزیند که همان معنای به نوشته ی او، "همچون که دراز کشیده بودم و داشتم می ‌مردم" را دارد.

 درباره ی ترجمه  بسیار می توان گفت و نوشت و با درنگ کردن در آن، به پرسش های زیادی اندیشید. برای نمونه، این ها:

 نقشِ ترجمه در گسترش ایده ها، اندیشه ها و فرهنگ مدرن درجهان چه بوده است؟ آیا این نقش همچنان پایدار است؟

ترجمه با توسعه چه نسبتی دارد؟

آیا ترجمه کاربردی وارداتی دارد، یا صادراتی؟

آیا ترجمه پیرو مکانیزم عرضه و تقاضاست؟ اگر نیست، چه مکانیزم دیگری در ترابری آن کاربرد دارد؟

آیا ترجمه، سودمند است یا زیان آور؟

آیا مترجمان پیش آهنگان مدرنیت در کشورهای خویش اند؟

دنبــاله