گـُوبـــاره

هربرت مارشال مکلوهان[1]، فيلسوف و تئوريسين نامدار کانادايی، گفتاورد فراگيری دارد که می گويد: "رسانه، خود پيام است.[2]" مرادِ وی از اين سخن اين است که بازتاب رسانه ‏های همگانی مدرن، از پيام‏هايی که به مردم می رسانند بيشتر است. چگونه؟ نمونه روزآمدی از تلويزيون‏های ماهواره‏ای فارسی زبان بياورم. چند روز پيش خبر روز جهانی کورش در رسانه‏های ايرانی پخش شد. پيام، خبر روز جهانی کورش بود، اما پخش بهنگام آن از تلويزيون‏ها، نام کورش را با همه پيامدهای سياسی ای که دارد، وارد ليست خبرهای روز کرد و يکراست به گستره ذهنی بينندگان اين تلويزيونها فرستاد. اين کار ساده پيامدهای بسيار ژرفی می‏تواند داشته باشد که کوچک‏ترين اين است که حکومت ايران ديگر نمی‏تواند گفتمان‏های روزمره‏ای که ذهن مردم را درگير می کنند، کنترل و مديريت کند، زيرا که رسانه‏های ماهواره‏ای هرآنچه که از چشم ‏انداز آخوندها "ناصواب"، است، برجسته و پرنما می‏کنند. چنين است که حکومت دينی از نابود کردن سُنّت‏ها و انديشه ‏های "طاغوتی"، مانند چارشنبه سوری، نوروز، سيزده بدر، موسيقی و رقص و پايکوبی و شادمانی و آهنگ‏های انگيزاننده و آخوند ستيز ناتوان و ناکام مانده است و حتی نتوانسته است نام و ياد کسی مانند، گوگوش را خاطره‏ها بزدايد.

اين گونه است که رسانه ، خود بخشی از پيام می شود و زمينه ذهنی مردم را دگرگون می کند و محاسبات حاکمان را برهم می‏زند. اين چگونگی سبب می‏شود که هر حکومتی به ناگزير برآن شود تا با کنترل کردن داده‏هايی که در دسترس همگانی ست، گفتمان‏های ذهنی مردم را در هر زمان مدُيريت کند. سانسور اين گونه پديد می‏آيد و در کشورهايی که قانون و نهادهای مدنی ندارند، جا می‏افتد و مانند ميکروبی کُشنده، به چرک می نشيند و سپس زهر پاشی می‏کند و همه توان‏های مردمی را نابود می‏سازد. سردمداران دولت‏های دموکراتيک هم چندان از سانسور بدشان نمی‏آيد. اما در آن کشورها، قانون آزادی رسانه ها و نهادينه بودن آن‏ها ، دولت‏ها را ناتوان از نابودی آن‏ها می‏کند. نمونه‏های سانسور دولتی در کشورهای دموکراتيک و جنگ با رسانه ‏ها، ماجرای واترگيت در امريکا، سانسوز خبرها درباره توان نظامی صدام و در دوران نزديک‏تر، خبرهای شيرين کاری‏های برلوسکونی، نخست وزير ايتاليا ست.

به گمان من حضور رسانه های همگانی مدرن در کشورهايی مانند ايران کنونی، خودبخود سياسی ست، زيرا که هدف رسانه‏های مدرن، بررسی واقعيت و پس زدن لايه‏ها و پوشه‏های دروغينی ست که روی حقيقت را پوشانده است. خبرنگار راستين کسی ست که مردم را از "واقعيت" يعنی آنچه هست، به حقيقت که ای بسا در پشت حقيقت پنهان باشد، است. اين گونه بود که خبرنگاران امريکايی توانستند پرده واقعيت‏های دروغينی را که بيل کلينتون در ماجرای دوستی‏اش با مونيکا لوئينسکی ساخته بود، بدرند و او را رسوا کنند. حکومت‏های خودکامه از آنچه در ذهن مردم می‏گذرد، بيش از هرچيز ديگری واهمه دارند. اين که آخوندها مردم را هماره ذاکر و شاکر می‏خواهند، برای آن است که هميشه ذهن خود را درگير بدارند و انديشه هايی که سربراهی را کاهش می دهد، به ذهن خود راه ندهند. اين چگونگی روياروی انديشيدن هماره و گزيدن فردی و مسئوليت پذيری برای گزينش‏های فردی ست. چنين است که آيت الله مظاهری به درستی دريافته است که خطر ماهواره از بمب اتم بیشتر است. چه هوش سرشاری دارد اين آخوند!

بله، من هم با آيت‏الله مظاهری همگمانم و ماهواره را يکی از اهرم‏های فروپاشی رژيم‏های کشورهای عریی می‏دانم. تنگدستی و تهيدستی بخودیِ خود "سلسله مراتب" قبيله‏ای و عشيره ای و فئودالی را از هم نمی‏پاشد. اين عوامل هزاران سال است که در آن سرزمين‏ها وجود داشته است. آنچه روستايی گرسنه را ياغی و شورشگر می کند، بازآرايی پيش پنداره‏های ذهنی او و ايجاد توقع تازه است. اين چگونگی در دوران کنونی در کشورهايی مانند ايران و مصر و يمن، تنها با آموزش از راه دور شدنی ست. اين که شبانگاه، پس از خوردن شام، که مردم آرام و رام در خانه نشسته‏اند ، کسی روبری آن‏ها درتلويزيون، با آن‏ها آرام سخن بگويد و نرم، نرم آن‏ها را با هنجارها و حقوق و تکاليف مدرن شهروندی آشنا کند و يا همه اين ها را غير مستقيم در ديگر مردم جهان نشان دهد. اين چگونگی، راهيابی به درون ذهن مردم و بازآرايی ارزش‏های فردی و شيوه انديشيدن و کارکردن ذهن است .

[1]. Herbert Marshall McLuhan, (1911 – 1980)

[2] . The medium is the message

گـُوبـــاره

Wednesday, November 02, 2011

خطر ماهواره برای ديکتاتورها از بمب اتم هم بیشتر است.

نوشته های ديگر:

پيوندها:

بايگــانی:

گـُوبـــاره

	Wednesday, November 02, 2011 خطر ماهواره برای ديکتاتورها از بمب اتم هم بیشتر است. هربرت مارشال مکلوهان[1]، فيلسوف و تئوريسين نامدار کانادايی، گفتاورد فراگيری دارد که می گويد: "رسانه، خود پيام است.[2]" مرادِ وی از اين سخن اين است که بازتاب رسانه ‏های همگانی مدرن، از پيام‏هايی که به مردم می رسانند بيشتر است. چگونه؟ نمونه روزآمدی از تلويزيون‏های ماهواره‏ای فارسی زبان بياورم. چند روز پيش خبر روز جهانی کورش در رسانه‏های ايرانی پخش شد. پيام، خبر روز جهانی کورش بود، اما پخش بهنگام آن از تلويزيون‏ها، نام کورش را با همه پيامدهای سياسی ای که دارد، وارد ليست خبرهای روز کرد و يکراست به گستره ذهنی بينندگان اين تلويزيونها فرستاد. اين کار ساده پيامدهای بسيار ژرفی می‏تواند داشته باشد که کوچک‏ترين اين است که حکومت ايران ديگر نمی‏تواند گفتمان‏های روزمره‏ای که ذهن مردم را درگير می کنند، کنترل و مديريت کند، زيرا که رسانه‏های ماهواره‏ای هرآنچه که از چشم ‏انداز آخوندها "ناصواب"، است، برجسته و پرنما می‏کنند. چنين است که حکومت دينی از نابود کردن سُنّت‏ها و انديشه ‏های "طاغوتی"، مانند چارشنبه سوری، نوروز، سيزده بدر، موسيقی و رقص و پايکوبی و شادمانی و آهنگ‏های انگيزاننده و آخوند ستيز ناتوان و ناکام مانده است و حتی نتوانسته است نام و ياد کسی مانند، گوگوش را خاطره‏ها بزدايد. اين گونه است که رسانه ، خود بخشی از پيام می شود و زمينه ذهنی مردم را دگرگون می کند و محاسبات حاکمان را برهم می‏زند. اين چگونگی سبب می‏شود که هر حکومتی به ناگزير برآن شود تا با کنترل کردن داده‏هايی که در دسترس همگانی ست، گفتمان‏های ذهنی مردم را در هر زمان مدُيريت کند. سانسور اين گونه پديد می‏آيد و در کشورهايی که قانون و نهادهای مدنی ندارند، جا می‏افتد و مانند ميکروبی کُشنده، به چرک می نشيند و سپس زهر پاشی می‏کند و همه توان‏های مردمی را نابود می‏سازد. سردمداران دولت‏های دموکراتيک هم چندان از سانسور بدشان نمی‏آيد. اما در آن کشورها، قانون آزادی رسانه ها و نهادينه بودن آن‏ها ، دولت‏ها را ناتوان از نابودی آن‏ها می‏کند. نمونه‏های سانسور دولتی در کشورهای دموکراتيک و جنگ با رسانه ‏ها، ماجرای واترگيت در امريکا، سانسوز خبرها درباره توان نظامی صدام و در دوران نزديک‏تر، خبرهای شيرين کاری‏های برلوسکونی، نخست وزير ايتاليا ست. به گمان من حضور رسانه های همگانی مدرن در کشورهايی مانند ايران کنونی، خودبخود سياسی ست، زيرا که هدف رسانه‏های مدرن، بررسی واقعيت و پس زدن لايه‏ها و پوشه‏های دروغينی ست که روی حقيقت را پوشانده است. خبرنگار راستين کسی ست که مردم را از "واقعيت" يعنی آنچه هست، به حقيقت که ای بسا در پشت حقيقت پنهان باشد، است. اين گونه بود که خبرنگاران امريکايی توانستند پرده واقعيت‏های دروغينی را که بيل کلينتون در ماجرای دوستی‏اش با مونيکا لوئينسکی ساخته بود، بدرند و او را رسوا کنند. حکومت‏های خودکامه از آنچه در ذهن مردم می‏گذرد، بيش از هرچيز ديگری واهمه دارند. اين که آخوندها مردم را هماره ذاکر و شاکر می‏خواهند، برای آن است که هميشه ذهن خود را درگير بدارند و انديشه هايی که سربراهی را کاهش می دهد، به ذهن خود راه ندهند. اين چگونگی روياروی انديشيدن هماره و گزيدن فردی و مسئوليت پذيری برای گزينش‏های فردی ست. چنين است که آيت الله مظاهری به درستی دريافته است که خطر ماهواره از بمب اتم بیشتر است. چه هوش سرشاری دارد اين آخوند! بله، من هم با آيت‏الله مظاهری همگمانم و ماهواره را يکی از اهرم‏های فروپاشی رژيم‏های کشورهای عریی می‏دانم. تنگدستی و تهيدستی بخودیِ خود "سلسله مراتب" قبيله‏ای و عشيره ای و فئودالی را از هم نمی‏پاشد. اين عوامل هزاران سال است که در آن سرزمين‏ها وجود داشته است. آنچه روستايی گرسنه را ياغی و شورشگر می کند، بازآرايی پيش پنداره‏های ذهنی او و ايجاد توقع تازه است. اين چگونگی در دوران کنونی در کشورهايی مانند ايران و مصر و يمن، تنها با آموزش از راه دور شدنی ست. اين که شبانگاه، پس از خوردن شام، که مردم آرام و رام در خانه نشسته‏اند ، کسی روبری آن‏ها درتلويزيون، با آن‏ها آرام سخن بگويد و نرم، نرم آن‏ها را با هنجارها و حقوق و تکاليف مدرن شهروندی آشنا کند و يا همه اين ها را غير مستقيم در ديگر مردم جهان نشان دهد. اين چگونگی، راهيابی به درون ذهن مردم و بازآرايی ارزش‏های فردی و شيوه انديشيدن و کارکردن ذهن است . [1]. Herbert Marshall McLuhan, (1911 – 1980) [2] . The medium is the message گوباره 2.11.11 Post a Comment Comments: Post a Comment	يادداشت های ابراهيم هرندی eh118@yahoo.com نوشته های ديگر: مقاله ها و يادداشت ها برآيش هسـتی شعـــر طنـــــز پيوندها: کتاب ‏های من بايگــانی: August 2004 January 2005 May 2005 August 2005 September 2005 October 2005 November 2005 December 2005 January 2006 February 2006 March 2006 April 2006 May 2006 June 2006 July 2006 August 2006 September 2006 October 2006 November 2006 December 2006 April 2007 May 2007 June 2007 July 2007 August 2007 September 2007 October 2007 November 2007 December 2007 January 2008 February 2008 March 2008 April 2008 May 2008 June 2008 August 2008 September 2008 October 2008 November 2008 December 2008 February 2009 March 2009 April 2009 May 2009 August 2009 September 2009 October 2009 November 2009 December 2009 January 2010 April 2010 May 2010 August 2010 November 2010 December 2010 January 2011 February 2011 July 2011 October 2011 November 2011 December 2011 September 2012 October 2012 December 2012 January 2013 February 2013 March 2013 April 2013 July 2013 August 2013 September 2013 October 2013 January 2014 February 2014 April 2014 May 2014 June 2014 July 2014 August 2014 September 2014 October 2014 November 2014 December 2014 January 2015 February 2015 March 2015 April 2015 May 2015 June 2015 July 2015 August 2015 September 2015 November 2015 December 2015 January 2016 March 2016 April 2016 May 2016 July 2016 August 2016 September 2016 October 2016 November 2016 December 2016 January 2017 February 2017 March 2017 April 2017 May 2017 June 2017 September 2017 October 2017 December 2017 April 2018 May 2018 June 2018 July 2018 August 2018 September 2018 October 2018 November 2018 December 2018 January 2019 February 2019 June 2019 September 2019 October 2019 November 2019 February 2020 March 2020 April 2020 May 2020 June 2020 July 2020 August 2020 January 2021 February 2021 March 2021 April 2021 August 2021 September 2021 October 2021 June 2022 July 2022 September 2022 October 2022 November 2022 December 2022 February 2023 March 2023 April 2023 May 2023 June 2023 July 2023 August 2023 September 2023 October 2023 November 2023 December 2023 February 2024 March 2024 April 2024