نمونه ی درخشانِ طنز مدرن 

"طنز" واژه ی تازه ای در زبان فارسی نیست. اما کاربُردِ آن برای مبارزه با خشک مغزی و قشری گرایی خرافه پرستان و دشمنان آزادی و آبادی و شادی، تازه است. واژه طنز را در دهه ی 50 شمسی برای این ساخته‌اند که آثار کسانی مانند دهخدا را از «لیچارگویی»‌ها و «مزه‌پراکنی»‌های افرادی مانند خاکشیرِ اصفهانی، میرزا اشتها، آسیدعباس فرات، مهدی سهیلی، ابراهیم صهبا، ابوالقاسم حالت و نویسندگان صفحه‌های شوخی و سرگرمی‌های ‌روزنامه‌ها جدا کنند.

متاسفانه از آغازی دهه 60 شمسی به این سو، واژه ی "طنز"، بجای فکاهی برای هجو، هزل، طعنه، مطایبه، لیچار، جوک، کمدی و مزه پرانی بکار برده می شود. اما یادداشتِ زیر نمونه ی درخشانی از طنز امروز است. چاپ این نوشته در روزنامه ی نگین کرمان، سبب توقیف شدنِ آن نشریه شد.

.............................

کشور خارج کجاست؟؟؟

کشور خارج جایی است که همه آدم ها در آن ایدز دارند. جایی که همه در آن با ناموس همدیگر کار دارند، در حالی که در مملکت ما فقط چند نفر با ناموس ِهمه ، کار دارند. آن کشور رئیس جمهورش فقط یکدست لباس دارد و پیاده راه می رود. بیچاره خودش با زنش، یا اگر زن است با شوهرش، باید برود خرید، اما با جیب خالی، کراوات می زند و پز می دهد. جیب خالی، پُزعالی! در بعضی جاهاش که گاهی هم رهبرش زن است و هم نخست وزیرش. راستی اونجاها مرد پیدا نمیشه؟

در کشور خارج که همه غرب زده اند، مردم همیشه مست هستند و دائم به هم میگویند: یو آر …

اما در اینجا ما همیشه در حال احوال پرسی و صحبت از دیگران در پیش و پشت سرشان هستیم. خارجی ها همش ساندویج کوفتشان می کنند، اما از برکت اسلام، در ایران ، همه چیز داریم :؛ نان، گوشت، برنج، ماکارونی همه فت و فراوان و ارزان. اما فرق اصلی ما با آنها در این است که خودمان میگوییم این ها را نداریم و هی نق می زنیم، اما مقاماتمان میگویند دارید ، خوبش راه هم دارید. پس خفخون بگیرید، بحمدالله همه چی دارید. ما از بس که کوردل و نفهم هستیم ، هی میگوییم پس کو؟؟؟ آن وقت آنها مجبور میشوند گشت درست کنند و به زور به ما حالی کنند که ایناهاش.

دنبــــاله دراینجا.

عشــق آمدنی بود، نه.... 

ای بی خبر از ساختن و سوختنی
عشق آمدنی بُـوَد نه آموختنی
(سنایی)

البته اگر سنایی امروز زنده بود، ای بسا که این بیت را این گونه می نوشت:

ای با خبر از ساختنی، پاختنی
عشق آمدنی بُـوَد نه انداختنی

برندگان و بازندگانِ اقتصادِ ســــبز 

در چند روز گذشته داشتم کتابِ "Volt Rush"، نوشته ی هنری ساندرسون؛ خبرنگار پیشین تایمز مالی و بلومبرگ را می خواندم. کتابی خواندنی و آموزنده که پرداختن به آن در یادداشتی فیسبوکی شدنی نیست. پس در اینجا به چند نکته از آن کتاب می پردازم.
نخست این که نام کتاب، وُلت راش، بسیار زیرکانه با اشاره به "گولد راش" که رویدادی تاریخی ست، گزیده شده است. عنوانِ گولد راش، نخستین بار در امریکا برای هجومِ موریانه وارِ مردم در امریکا، به مناطقِ زرخیزِ کالیفرنیا در سال 1848 بکار رفت و پس از آن در پیوند با معانِ طلا و نقره در استرالیا، آفریقای جنوی و کانادا هم تکرار شد. البته این اصطلاح امروزه برای هجوم گروهی مردم به کشورهایی که کسب و کارِ سودآور می توان داشت، بکار می رود. برای ایرانی ها روزگاری کویت چنان جایی بود و سپس دوبی. ولت راش، اشاره به شتاب برای دسترسی به ولتاژ برق از انرژی های جایگزین در آینده ی اقتصادِ سبزِ جهان دارد.

نکته ی دوم این که صنعتِ باطری سازی و نیز ساختن ریزتراشه های سیلیکون، دو صنعتِ بنیادی و پُراهمیتِ در آینده ی اقتصادِ جهان خواهد بود. باطر ی برای خودروهای برقی و زیزتراشه برای همه ی صنایع دیجیتال. دوصنعتی که حکومتِ چین با آگاهی از اهمیت این پدیده، اکنون در زمینه ی این دو پدیده از همه ی کشورهای دیگر به گونه ای پیشی گرفته است که برای کشورهای دیگر رسیدن به جایگاه چین شدنی نیست. چینی ها نه تنها بسی بیش از بسیاری از معادن لیتیوم و کوبولتِ جهان را خریده اند و با شتاب شگفتی به استخراج و پالایش این دو عنصر پرداخته اند، بلکه در حوزه ی پژوهش در پیوند با این دو عنصر بسیار ارزشمند، از دیگر کشورها جلوتر هستند.

نکته ی سوم که سخنی هشداردهنده است این که، اکنون چین در زمینه فلزات و عناصر کمیابِ شیمیایی و هم نیز در گستره ی اقتصادِ سبز بجایی رسیده است که غرب هرگز نمی تواند بدون همکاری با آن کشور، به اهداف زیستبوم محوری که برای خود ترسیم کرده است، برسد. البته چین با بی توجهی تمام به طبیعت و زیانهای زیستبومی به این جا رسیده است و همچنان نیز به هیچ یک از پیمان نامه های جهانی برای بهداشتِ زیسبومی بهایی نمی دهد.
...........................